Taki stan rzeczy wymagał posiadania odpowiedniego wyposażenia. W dekadzie lat 80. dość poważnym problemem było nabywanie sprzętu specjalistycznego, nie tylko przez ogólny kryzys gospodarczy, ale również przez brak takowego w Polsce. Wszelkie narzędzia hydrauliczne, takie jak: nożyce, rozpieraki, podpory stabilizujące oraz podnośniki, zakupione mogły być tylko za dewizy. Wiązało się to z ogromnym nakładem pieniężnym, którego nie były w stanie realizować komendy wojewódzkie straży. Dlatego też sprzęt tego typu dla kolejowych straży pożarnych zakupywał zarząd PKP.

Częstochowska ZZSP PKP wyposażona była przede wszystkim pod kątem działań gaśniczych. Posiadała jednak wyposażenie specjalistyczne, takie jak:

Sprzęt rozlokowany był częściowo na samochodach ratowniczo – gaśniczych tj.: GCBA 6/32 oraz GLM-8.

Rejon chroniony oraz podporządkowanie operacyjne

ZZSP PKP operacyjnie podporządkowana była KRSP w Częstochowie. Nie posiadała własnego rejonu operacyjnego w mieście, lecz w razie potrzeby jej siły i środki mogły być zadysponowane przez RSK. Inaczej sprawa wygląda od strony władz PKP. Jednostka posiadała swój wydzielony obszar działania, który obejmował teren zarządzany przez DRKP w Częstochowie. W jego skład wchodziło m.in.:

• 327,122 km linii kolejowych
• duża ilość obiektów użytkowych
• infrastruktura kolejowa

Niejednokrotnie ratownikom z częstochowskiej ZZSP PKP przychodziło współdziałać z innymi służbami mundurowymi z terenu województwa, jak i spoza niego.

W historii każdej jednostki ochrony przeciwpożarowej od wielu lat zapisują się w pamięci akcje, które wymagały dużego nakładu pracy celem ratowania ludzkiego życia oraz mienia. Nie inaczej było w przypadku częstochowskiej ZZSP PKP. Strażacy – ratownicy jednostki brali udział m.in.:

Dzięki wyposażeniu w sprzęt specjalistyczny, którego nie posiadały w tamtym czasie jednostki Zawodowej Straży Pożarnej na terenie miasta i okolic, ZZSP PKP miała duży udział w działaniach związanych z ratownictwem technicznym oraz chemiczno – ekologicznym.

Uczestnictwo w sporcie pożarniczym

Oprócz działalności ratowniczo – gaśniczej strażacy jednostki brali czynny udział we współzawodnictwie sportowo – pożarniczym. Uczestniczyli w corocznych zawodach drużyn z ZZSP Miasta Częstochowy, zawodach na szczeblu wojewódzkim oraz zawodach jednostek ZZSP z terenu Śląskiej DOKP. Warto zaznaczyć, że niejednokrotnie strażacy zajmowali w nich wysokie miejsca na podium.

Koniec dekady lat 80 oraz początek zmian

W maju 1988 roku uszkodzeniu uległ Jelcz 004. Do zdarzenia doszło w drodze na ćwiczenia, które przeprowadzane były na obiekcie Częstochowskich Zakładów Zabawkarskich. Podczas przejazdu przez skrzyżowanie al. NMP z al. Wolności w lewy bok pojazdu uderzył autobus MZK. W wyniku zderzenia poważnie uszkodzona została rama pojazdu oraz kabina załogi. Jelcz został na ponad rok wycofany z podziału bojowego. Pojawił się poważny problem z dyspozycyjnością jednostki.

We wrześniu 1988 roku na stanowisko Komendanta ZZSP powołany został kpt. poż. Paweł Zasępa, który piastował tę funkcję do 1992 roku. W tracie pełnienia swoich obowiązków znacząco zasłużył się dla jednostki m.in.: starając się o budowę nowej siedziby, która poprawiłaby warunki lokalowe.

Rok później dzięki pomocy Komendanta Rejonowego Straży Pożarnych w Częstochowie – kpt. poż. Andrzeja Szymczyka oraz Inspektoratowi Okręgowemu Śląskiej DOKP w jednostce pojawił się fabrycznie nowy samochód ratowniczo – gaśniczy Jelcz 005M. Pod koniec 1989 roku w podziale bojowym znajdowały się 3 pojazdy: GBA 2,5/16, GCBA 6/32, GLM-8. W takim właśnie składzie jednostka miała wkroczyć w ostatnią dekadę XX-wieku.

Nowa siedziba

Dzięki staraniom kpt. poż. Pawła Zasępy przed 1991 rokiem jednostka przejęła działkę, która zlokalizowana była przy ul. Boya – Żeleńskiego. Na jej terenie miał stanąć dwukondygnacyjny budynek posiadający garaże na parterze oraz część socjalną na 1 piętrze.

Już na początku budowy wystąpiły duże trudności z nabyciem potrzebnych materiałów budowlanych. Do końca 1991 roku zdołano wybudować tylko garaże posiadające 3 boksy (w tym 1 przelotowy). Kwestię pomieszczeń socjalnych dla załogi rozwiązano ustawiając przy budynku kontenery przystosowane do celów kwaterunkowych. Całość scalono, tworząc w ten sposób pierwszą w historii jednostki siedzibę, która w pełni odpowiadała potrzebom funkcjonowania ZZSP. W części socjalnej miejsce swoje znalazły: pokoje dla załogi z łóżkami, pokój komendanta, szatnia, łazienka oraz PAD.

Rozbudowy budynku do stanu pierwotnie planowanego nigdy nie zrealizowano. Przemiany polityczno – ustrojowe, które nastąpiły w 1989 roku zwiastowały nadejście reform zmieniających oblicze wielu elementów składowych państwa. Jedną z nich były prace nad nową ustawą, która jak się okazało później została przełomową w dziejach polskiego pożarnictwa.

24 sierpnia 1991 roku uchwalona została Ustawa o ochronie przeciwpożarowej, której efektami było utworzenie Państwowej Straży Pożarnej oraz wprowadzenie wielu nowych przepisów dotyczących pożarnictwa. Jednostka dostosowała się do nowych przepisów i kontynuowała dalej swoją działalność.

Również w sierpniu 1991 roku strażacy ZZSP PKP wzięli udział w zabezpieczeniu VI Światowych Dni Młodzieży, które odbywały się w Częstochowie. W trakcie ich trwania w siedzibie jednostki zakwaterowano strażaków z KWSP Opole przybyłych na zabezpieczenie.

Reorganizacja struktur pożarnictwa sprawiła, że z dniem 1 lipca 1992 roku ZZSP PKP zaczęła podlegać nowo utworzonej Komendzie Rejonowej Państwowej Straży Pożarnej w Częstochowie. Od strony PKP nie nastąpiła żadna zmiana. W połowie 1992 roku ze stanowiska Komendanta jednostki ustąpił kpt. poż. Paweł Zasępa, który następnie rozpoczął służbę w PSP. Jego miejsce zajął dotychczasowy zastępca – Krzysztof Mikołajewski.

W 1994 roku decyzją Śląskiej DOKP do ZZSP PKP Tarnowskie Góry zostaje przesunięty ciężki samochód gaśniczy wodno – pianowy Jelcz 004. Rok później, w jego miejsce zostaje przekazany średni samochód ratowniczo – gaśniczy typu Jelcz 008, który został pozyskany ze zlikwidowanej jednostki ZOSP PKP Czechowice – Dziedzice. Pojazd wymagał kilku napraw oraz odświeżenia powłoki lakierniczej. W tym celu został odprowadzony do firmy PPHU Osiny, która wykonała niezbędne prace oraz uzupełniła samochód o komponenty z modelu Jelcz 005 (główną zmianą był montaż autopompy ŚFUP A16/8 oraz działka wodno – pianowego o wyd. 1600 l/min). Po zakończeniu remontu „zmodernizowany” Jelcz 008 rozpoczął służbę w Częstochowskiej ZZSP PKP.

Również w 1995 roku jednostka wzbogaciła się o kolejny pojazd, tym razem specjalistyczny. Był nim średni samochód ratownictwa techniczno – chemicznego zbudowany na podwoziu Unimog U1100 z zabudową niemieckiej firmy Ziegler. Wyprodukowano go w 1978 roku. Samochód był stworzony specjalnie do działań na kolei. Załogę samochodu stanowiły dwie osoby zajmujące miejsca w kabinie kierowcy. Nadwozie specjalne mieściło bogaty zestaw sprzętu ratowniczego, oświetleniowego, przeciwgazowo - dymowego i olejowo - paliwowego. Dogodny dostęp do tego sprzętu zapewniały szerokie drzwi żaluzjowe umieszczone w bocznych ścianach zabudowy.

W pojeździe zamontowano urządzenie do jazdy dwutrakcyjnej - po drogach i szynach kolejowych Utrzymanie pojazdu na szynach umożliwiało urządzenie składające się z czterech par rolek opuszczanych mechanizmem hydraulicznym z kabiny kierowcy. Unimog otrzymał oświetlenie i sygnały ostrzegawcze kolejowe i drogowe. Pojazd mógł być wykorzystywany do ciągnięcia - w zależności od nachylenia wzniesienia - od jednego do siedmiu wagonów.